If you cannot handle stress, you won’t manage success
Klantgesprekken, presentaties geven, werkoverleg, sollicitaties, mail beantwoorden, projecten tot resultaat brengen. Dagelijks doen we talloze dingen in de verwachting van een voorspelbaar gewenst resultaat. Vaak gaat dat goed. Maar wat gebeurt er als we het resultaat te belangrijk maken voordat het behaald is? Als er heel veel afhangt van een goed resultaat? Yep, stress komt er dan in. Jij mag die stress wel hebben, maar het is erg onhandig en onbruikbaar als die stress jouw gedrag gaat bepalen. Stress zorgt voor een verandering in je spierspanning, waarbij twee verschillende delen van je hersenen elkaar tegenwerken. Wat je normaal gesproken gemakkelijk kunt, wordt dan ineens moeilijk tot zelfs onmogelijk.
Dit is vooral goed zichtbaar in sport. Vanmorgen kopte de kranten dat Daphne Schippers ontspannen en overtuigend de serie 200 meter won. In mijn optiek hebben ontspanning en overtuiging alles met elkaar te maken. Atleten trainen naar een piek toe, een moment in het seizoen waarop het er op aan komt: het WK, de Olympische Spelen, de Tour de France. Het moment waarop alles moet kloppen. En de tegenstanders doen dat ook…
Mede met steun van de wetenschap zijn we zo ongeveer aan de limiet van hoe sterk een spier kan worden en hoe we spierkracht kunnen omzetten naar snelheid zonder dat pezen scheuren of botten breken. De tijdsverschillen van een WK-finale 100 meter zijn dan ook minimaal. Uitgaande van een nagenoeg gelijke fysiologie, is er dus iets anders dat de medailleverdeling bepaalt. Dat ‘iets anders’ is het vermogen om stress effectief te managen.
Als verschillende delen van je hersenen gaan tegenwerken, heeft dat tot gevolg dat je ineens (onbewust) andere bewegingen maakt dan waarop je getraind hebt. Sommige spieren doen wel wat ze moeten doen, anderen werken juist tegen. Dit is de reden waardoor de beslissende penalty wordt overgeschoten, een beslissende put van minder dan een meter wordt gemist of een sprinter z’n ritme niet kan vinden. Sport laat kristalhelder laat zien wat er mis gaat als stress het gedrag gaat bepalen. In ons dagelijkse werk is dit wezenlijk niet anders. Al zijn we doorgaans wel veel handiger om de mislukking aan iets te wijten dat zich buiten onze beïnvloedingssfeer afspeelde, oftewel om onszelf en anderen smoesjes te vertellen waardoor het niet gelukt is…
Stress doet niet alleen iets met jou. Jouw stress beïnvloedt ook anderen (en andersom). Recente wetenschappelijke ontdekkingen geven aan dat wanneer twee mensen in een ruimte zijn, dat ze elkaars hersengolven beïnvloeden. Jouw stress, onzekerheid, frustratie wordt dus door anderen onbewust opgepakt en overgenomen. Je gesprekspartner voelt zich daardoor ongemakkelijk, weet niet precies wat het is of waar het vandaan komt, maar zal dat gevoel van ongemak wel aan jou wijten. Aangezien alle menselijke keuzes worden gemaakt op basis van aangenaam en onaangenaam, zul je in de laatste categorie terecht komen. Wat jij wilde bereiken met een gesprek en wat je normaal gesproken ook gemakkelijk had kunnen bereiken, wordt dan niet gehaald…
Vandaar de stelling dat bij vrijwel gelijke fysieke vermogens, de meest ontspannen atleet de finale zal winnen. Vertaalt naar buiten het stadion zal bij gelijke competenties degene die het meest ontspannen kan blijven tijdens welke actie dan ook, degene zijn die er met de prijzen vandoor gaat. Succes en ontspanning gaan altijd hand in hand.
