Emotionele incontinentie

Emotionele incontinentie

Emotioneel incontinent of emotioneel intelligent?

Ken je ze? Die mensen die je omzichtig benadert omdat je nooit van te voren weet hoe hun humeur is? De ene keer hartelijk en amicaal, dan weer afstandelijk en nurks of zelfs boos en vijandig? Waarbij hun stemming ook nog ineens zonder aanwijsbare oorzaak kan omslaan? En waarbij je eigenlijk altijd op je hoede moet zijn?

Mensen die zonder enige gene of schaamte uiting geven aan iedere emotie die bij hun opkomt. Frustratie wordt afgereageerd op de eerste de beste die in de buurt komt, onzekerheid of verdriet veroorzaakt jammergedrag en hun blijdschap willen ze weer jubelend met iedereen delen. En dat de hele dag door.Doodmoe word je ervan. Terwijl jij gewoon rustig en gefocust je werk wil doen… Dit zijn mensen die aan “emotionele incontinentie” lijden.

“Emotionele incontinentie” is niet alleen een ernstige aandoening, het lijkt wel epidemische vormen aan te nemen. En de meeste mensen zijn er zich niet eens van bewust. Klagen bijvoorbeeld, is een symptoom van emotionele incontinentie. Let maar eens op hoeveel mensen er klagen over van alles en nog wat. Over het weer, een verloren wedstrijd van hun voetbalclub, over hun baas, hun salaris of werktijden, het openbaar vervoer of wat dan ook. Terwijl ze zelf niet het gevoel hebben dat ze klagen, dat is nog het trieste. Ze zien het meer als “eerlijk delen” met anderen. Als een manier om zich verbinden. Anderen deelgenoot willen maken. Maar wie zit er nu werkelijk te wachten op hun drama en ellende? Uit een volkomen misplaatst idee van beleefdheid luisteren we er vaak ook nog naar en knikken we braafjes mee. Veelal niet beseffend hoeveel energie dat kost en niet beseffend dat we onze tijd aan anderen geven zonder daar ook maar iets voor terug te krijgen.

Soms kun je deze mensen nog wel vermijden, zoals bepaalde collega’s of treinpassagiers. Lastiger wordt het wanneer mensen met een autoriteitspositie aan emotionele incontinentie lijden. Los van het feit dat ze hiermee schaamteloos onthullen dat ze over een zeer matige tot geheel ontbrekende emotionele intelligentie beschikken (hoe slim ze verder ook zijn) en los van het feit dat vrijwel ieder gedrag van leidinggevenden voorbeeldgedrag is voor de organisatie… De ene keer zijn ze zeer voorkomend, bieden koffie aan en hebben alle aandacht voor je om je – nog geen uur later – af te snauwen of je publiekelijk kritiek te geven. Als ze blij zijn moet iedereen dat weten, en als ze gefrustreerd of boos zijn moet ook iedereen dat weten. Volkomen ten onrechte zijn ze er vaak zelf van overtuigd dat dit een legitieme uiting is van hun authenticiteit en eerlijkheid naar anderen. Feitelijk is het niets meer dan het terroriseren van hun omgeving.

Je kent ze. Soms zijn ze niet te vermijden of te ontlopen. Karakteristiek aan emotionele incontinentie is dat de omgeving er meer last van heeft dan de patiënt zelf. Het is dus belangrijk om je te beschermen tegen de schaamteloze uitingen van emotionele labiliteit van anderen. Het risico bestaat dat je meegaat in de negativiteit van anderen. A uit zijn frustratie, B reageert verontwaardigd, waarop A nog nijdiger wordt en B uit z’n slof schiet. Voor je het weet zijn er slechts nog verwijten over en weer, terwijl waar het werkelijk over moet gaan volledig uit beeld is.
Dergelijke confrontaties leiden wezenlijk tot niets anders dan het neerwaarts bijstellen van het beeld van de ander. Waardoor bij een volgende ontmoeting je ofwel gaat zoeken naar bevestiging van dat beeld of alsnog probeert verhaal te halen.

Hoe aardig zou het zijn als iedereen zich zou voornemen, al is het alleen maar voor vandaag, hun frustraties niet op anderen af te reageren. Geen ongevraagde feed-back geven. Niet boos te kijken, geen handgebaren te maken en gewoon even een blokje om te gaan. Of nog beter: kijk voor de aardigheid eens hoe het jouw dag verandert als je je inspant om minzaam te zijn. Vraag je niet steeds af waarom anderen doen wat ze doen maar besef dat ze het kennelijk niet makkelijk hebben met zichzelf of met hun leven. De emotie van anderen heeft niets, maar dan ook helemaal niets met jou persoonlijk te maken heeft. Neem het dus ook niet persoonlijk. Niet direct en impulsief reageren op wat iemand zegt of doet, maar eerst bedenken welke reactie van jou de situatie werkelijk nodig heeft. Niet reageren, maar creëren. Ook jij kunt je energie maar één keer gebruiken.