Geen categorie

Ontspannen en overtuigend winnen

If you cannot handle stress, you won’t manage success

Klantgesprekken, presentaties geven, werkoverleg, sollicitaties, mail beantwoorden, projecten tot resultaat brengen. Dagelijks doen we talloze dingen in de verwachting van een voorspelbaar gewenst resultaat. Vaak gaat dat goed. Maar wat gebeurt er als we het resultaat te belangrijk maken voordat het behaald is? Als er heel veel afhangt van een goed resultaat? Yep, stress komt er dan in. Jij mag die stress wel hebben, maar het is erg onhandig en onbruikbaar als die stress jouw gedrag gaat bepalen. Stress zorgt voor een verandering in je spierspanning, waarbij twee verschillende delen van je hersenen elkaar tegenwerken. Wat je normaal gesproken gemakkelijk kunt, wordt dan ineens moeilijk tot zelfs onmogelijk.

Dit is vooral goed zichtbaar in sport. Vanmorgen kopte de kranten dat Daphne Schippers ontspannen en overtuigend de serie 200 meter won. In mijn optiek hebben ontspanning en overtuiging alles met elkaar te maken. Atleten trainen naar een piek toe, een moment in het seizoen waarop het er op aan komt: het WK, de Olympische Spelen, de Tour de France. Het moment waarop alles moet kloppen. En de tegenstanders doen dat ook…

Mede met steun van de wetenschap zijn we zo ongeveer aan de limiet van hoe sterk een spier kan worden en hoe we spierkracht kunnen omzetten naar snelheid zonder dat pezen scheuren of botten breken. De tijdsverschillen van een WK-finale 100 meter zijn dan ook minimaal. Uitgaande van een nagenoeg gelijke fysiologie, is er dus iets anders dat de medailleverdeling bepaalt. Dat ‘iets anders’ is het vermogen om stress effectief te managen.

Als verschillende delen van je hersenen gaan tegenwerken, heeft dat tot gevolg dat je ineens (onbewust) andere bewegingen maakt dan waarop je getraind hebt. Sommige spieren doen wel wat ze moeten doen, anderen werken juist tegen. Dit is de reden waardoor de beslissende penalty wordt overgeschoten, een beslissende put van minder dan een meter wordt gemist of een sprinter z’n ritme niet kan vinden. Sport laat kristalhelder laat zien wat er mis gaat als stress het gedrag gaat bepalen. In ons dagelijkse werk is dit wezenlijk niet anders. Al zijn we doorgaans wel veel handiger om de mislukking aan iets te wijten dat zich buiten onze beïnvloedingssfeer afspeelde, oftewel om onszelf en anderen smoesjes te vertellen waardoor het niet gelukt is…

Stress doet niet alleen iets met jou. Jouw stress beïnvloedt ook anderen (en andersom). Recente wetenschappelijke ontdekkingen geven aan dat wanneer twee mensen in een ruimte zijn, dat ze elkaars hersengolven beïnvloeden. Jouw stress, onzekerheid, frustratie wordt dus door anderen onbewust opgepakt en overgenomen. Je gesprekspartner voelt zich daardoor ongemakkelijk, weet niet precies wat het is of waar het vandaan komt, maar zal dat gevoel van ongemak wel aan jou wijten. Aangezien alle menselijke keuzes worden gemaakt op basis van aangenaam en onaangenaam, zul je in de laatste categorie terecht komen. Wat jij wilde bereiken met een gesprek en wat je normaal gesproken ook gemakkelijk had kunnen bereiken, wordt dan niet gehaald…

Vandaar de stelling dat bij vrijwel gelijke fysieke vermogens, de meest ontspannen atleet de finale zal winnen. Vertaalt naar buiten het stadion zal bij gelijke competenties degene die het meest ontspannen kan blijven tijdens welke actie dan ook, degene zijn die er met de prijzen vandoor gaat. Succes en ontspanning gaan altijd hand in hand.

 

Stressklachten – laten escaleren of nu repareren?

Stress. Vrijwel iedereen heeft wel een tob 10. Omstandigheden waar je vaker van wakker ligt dan je zou willen. Piekeren over ‘hoe nu verder’ en ‘wat als’. En de mensen die er niet wakker van liggen kennen ook hun momenten. Stress om alles op tijd af te hebben. Stress over de mogelijke reacties van anderen. Stress om op tijd te komen. Stress over geld, werk of kinderen. Zelfs vakantiestress; want vergeet niet dat je van leuke dingen ook stress kunt krijgen.

Wat voor stress ervaar jij? En hoe ga je daarmee om? Wat voor impact heeft die stress op jouw leven, wat doet het met je in je vrije tijd en op werk? Stress is, niet alleen bij HR-professionals, een kopzorg. De ‘kosten’ van stress – met inbegrip van burned out – zijn schrikbarend. Al zijn de lasten vooral voor degene die niet weet hoe met stress om te gaan. Als je je stresssignalen negeert kan dit een tijd goed gaan, maar er komt een moment dat het zijn tol gaat eisen. Aan de ene kant weet je dat het ‘iets’ met je doet, aan de andere kant blijft het lastig om bij een leidinggevende aan te geven dat je last hebt van stress. Angst om als incompetent of inferieur te worden gezien, speelt hier ongetwijfeld een rol.

Daarbij wil ons zelfbeeld dat we juist wel in staat zijn om met allerhande levensomstandigheden om te gaan. Dat we wel een goede balans hebben tussen werk en privé, dat we ons mannetje (m/v) staan. Hoe actueel het onderwerp ook is, iemand die er last van heeft, zal niet snel toegeven dat hem of haar iets mankeert. Niet aan zichzelf en zeker niet aan de omgeving.

Stel dat al deze stressklachten als piekeren, emotionele labiliteit, zorgen maken en het hele scala aan ongewenste reacties op anderen of op omstandigheden feitelijk te herleiden zijn tot iets dat we vergeten zijn om te leren? En dat effectief omgaan met emoties een eenvoudig aan te leren vaardigheid is? Net zoals leren fietsen of je zwemdiploma halen. Want dat is de uitkomst van het praktisch onderzoek waar ik inmiddels bijna 20 jaar mee bezig ben. Stressklachten worden dan ook volledig ten onrechte gemedicaliseerd of naar het traject van hulpverleners doorgestuurd. Het is dan ook niet raar dat mensen met stressklachten het idee over zichzelf hebben dat ze ziek zijn en dat er een groot gevoel van schaamte is om erkennen dat er klachten zijn.

Effectief omgaan met emoties is een vaardigheid. Weten wat je kunt doen als er allerlei gedachten zijn die je (op dat moment) niet wilt hebben. Weten wat je wel kunt doen om regie te voeren over wat er in je hoofd gebeurt. Weten hoe je de stresssignalen kunt ontmaskeren die zich nu nog voor je verborgen houden. Een keuze hebben in je reactie op omstandigheden en veranderingen daarin. Bij jezelf kunnen blijven in conflicten met anderen. Zou je het kunnen opbrengen om hier drie weken aandacht aan te besteden?

Drie weken, 1 minuut per uur. Ruim een kwartier per dag, zonder dat je er eerder voor moet opstaan, zonder dat je er iets voor hoeft te laten, zonder dat je er een speciaal pakje, een speciale ruimte of speciale attributen voor nodig hebt.

Maak deze zomer gebruik van de speciale aanbieding voor een individuele training. Bel me op 0653266360 of stuur een mail naar robdebest@mac.com

(En ja, deze training is ook mogelijk voor teams)

The sad story is the winning story…

Je komt een goede bekende tegen die je al een tijdje niet gezien hebt. De volgende dialoog ontstaat:

  • Hé, hoe is het met jou?
  • Prima
  • Zakelijk?
  • Prima
  • Gezondheid
  • Helemaal in orde
  • Met je partner?
  • Prima
  • En de kinderen
  • Uitstekend
  • Nog wensen?
  • Nee, alles gaat helemaal naar wens.
  • …

Mensen die helemaal tevreden zijn, hoe leuk zijn die? Niet, dus. Je zou er nog wat informatie kunnen uitpeuteren over de laatste vakantie, over wat en waar de kinderen studeren en zo, maar deze goede bekende is ‘gewoon’ rondom tevreden. En mensen die rondom tevreden zijn, hebben nu eenmaal weinig te melden.

Veel interessanter zijn de verhalen die beginnen met ‘begrijp jij dat nou?’ Verhalen over de ‘kleine ongemakken des levens’. Zeker als die verhalen over het werk gaan. Dingen die mis zijn gegaan, medewerkers die niet doen wat gevraagd wordt, gedoe met de aandeelhouders of de bank, directies die ‘zomaar’ besluiten nemen. Kortom, allerhande gedoe die niets anders opleveren dan stress, frustratie, onmacht en… een publiek.

Voor verruit de meeste mensen lijkt het belangrijker om hun probleem te koesteren dan om het op te lossen. Het levert een verhaal op, een publiek en aandacht. Zo was ik pas (toch weer) hogelijk verbaasd na een gesprek met een ondernemer over wat er in zijn organisatie verbetert kon worden. Het verloop en verzuim van personeel is zo hoog dat de kwaliteit sterk onder druk staat. Zo sterk dat er eigenlijk maar weinig nodig is om de tent in te laten storten. Daar waren we het in ieder geval over eens. En daar bleef het bij… Hij kende het probleem, gaf toe dat hij er te weinig aan gedaan had en was ook niet van plan om er iets aan te doen. Het leverde hem prachtige anekdotes op over arbeidsmoraal en de beschermde positie van Nederlandse werknemers en daarmee een graag geziene gast op tal van ondernemersborrels.

Het trieste verhaal is het winnende verhaal. Het komt nog steeds voor dat stress gekoesterd wordt: ‘dat hoort er nu eenmaal bij’ of dat een hoog verzuim en verloop wordt vertaalt als ‘in dit bedrijf is er alleen ruimte voor de allersterkste’. Het doet me denken aan mensen die niet van hun depressie afwillen omdat dat het enige is dat ze nog hebben. Ouspensky beweerde al dat mensen verslaafd zijn aan hun lijden. Is het dan inderdaad te moeilijk om je een leven voor te stellen zonder frustratie, verdriet, zorgen en stress? Of levert het koketteren met negatieve emoties nog te veel op? Liever bekende pijn dan onbekend geluk?

Hoe dan ook. Als je wel kiest voor minder gedoe (met jezelf of met je bedrijf), leer ik je dat graag.

 

Spiritualiteit of Spirualiteit? Wat als je de IT er tussenuit haalt?

IT was de rode draad in mijn gesprekken deze week. Niet zozeer over de IT die er al is, maar vooral het denken over IT die er nog niet is. Eén aspect staat voor mij als een paal boven water: er gaat iets fundamenteels veranderen en niemand weet nog wat. Ontwikkelingen gaan immers met kwantumsprongen terwijl ons denken vooral bestaat uit associaties en innovaties.

Enerzijds kunnen we het scenario wel doorrekenen. Waar mechanisering vooral gericht was op de overname van fysieke arbeid, zijn we via automatisering, digitalisering en robotisering nu in de fase dat AI (artificial intelligence) steeds meer mentale arbeid zal overnemen. Waar innovatie vooral gericht is op meer van hetzelfde maar dan beter, zullen we steeds vaker te maken krijgen met iets totaal anders. Sneller dan we nu nog denken kan het gebeurd zijn dat een of andere vinding ervoor gezorgd heeft dat we vrijwel niet meer hoeven te denken. Alle informatie is real time beschikbaar, big data bestaat al en het is een kwestie van tijd voor een algoritme wordt gevonden en AI zowel strategie, planning en uitvoering voor z’n rekening neemt. Zowel in bedrijven, al bestaan die dan ook niet meer zoals we die nu kennen, als in de dagelijkse routine in je privéleven.

Health-apps zorgen voor 24/7 monitoring van je vitale functies en laten je weten wanneer je wat moet eten en wanneer je het lijf moet bewegen. Voedingssupplementen worden automatisch besteld en geleverd en via blockchain wordt alles keurig bijgehouden. Geen bank, geen accountant, geen apotheker, geen arts, geen… meer nodig. Nieuwe badkamer? Zelf ontwerpen, je 3D-printer aanzetten en het in elkaar zetten is net zo eenvoudig als een boekenkast van IKEA. En zo kunnen we nog even doorfantaseren en kan het sneller realiteit zijn dan we nu nog voor mogelijk houden.

Maar… wat gaan wij dan doen? De mechanisering en automatisering zorgde voor een verschuiving van arbeid naar de dienstensector. Waar zit dan de ruimte als de dienstensector vrijwel geheel geregeld wordt door een paar slimme robots? Het effect van de mechanisering heeft – ironisch genoeg – al laten zien dat we niet meer tijd voor onszelf hebben. Sterker nog, de generatie 20-ers van nu zijn meer gehaast dan de 20-er van dertig jaar geleden. Haast om de wereld te zien, haast om ervaringen op te doen, haast om over zichzelf te leren, haast om te weten wat ze in dit leven willen doen, haast, haast, haast… En dan nog inderhaast vergeten dat haast ook de betekenis heeft van ‘net niet’. Waar innovatie zou moeten leiden tot meer gemak, comfort en rust blijkt het juist meer beweging en onrust te veroorzaken.

Maar… wat gaan wij dan doen? Kan hier – analoog aan de ontwikkelingen in de IT zelf – ook gesteld worden dat innovatie (van goed naar beter) een kwantumsprong gaat maken naar anders? Machines kunnen zowel onze fysieke en mentale arbeid overnemen. Maar die zijn beide gericht op overleven en buitenwereld. Mensen hebben een fysieke intelligentie (bewegen), een mentale intelligentie (logos) en een emotionele intelligentie (verbinden). Als de richting is dat doen en denken kan (en zal) worden overgenomen door ‘de techniek’, impliceert dat dan meer aandacht voor onze emotionele ontwikkeling?

Ik hoop van wel. Het is immers dramatisch gesteld met onze emotionele ontwikkeling. Het aantal mensen dat aan emotionele incontinentie lijdt, zie ik alleen maar toenemen. Let bijvoorbeeld eens op uitspraken als: ‘ik ben boos (of verdrietig of wat dan ook) en dat is jouw schuld’; waardoor deze mensen feitelijk aangeven dat hun emotionele staat door anderen wordt bepaald. Hoewel zij hier wel een verband leggen tussen wat een ander doet en hoe zij zich daardoor voelen, is een beschuldiging niet hetzelfde als een verbinding. Verbinding gaat enerzijds over de verbinding in jezelf tussen denken, handelen en beleving; anderzijds over de verbinding met de wereld om je heen. Waar onze opvoeding erop is gericht om alles buiten de begrenzing van ons lichaam als ‘niet-ik’ te benoemen en er vanuit een ego-beleving een afscheiding is, gaat verbinding juist over het weer weghalen van die afscheiding. We zijn nooit niet verbonden geweest, we zijn het alleen maar vergeten doordat we werden afgeleid door onze zintuiglijke impressies.

Het mooie is dat de ontwikkeling van je emotionele intelligentie niet afhankelijk is van een technische vondst. Dat hier de fase van innovatie kan worden overgeslagen en het direct al anders kan. Wat er in de wereld ook gaat veranderen, het zijn veranderingen in de buitenwereld. De mogelijkheid om je binnenwereld te veranderen is er vandaag al. Je voorbereiden op de toekomst betekent werk aan je binnenwereld. Begin eens met verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gevoel. Gevoel zit immers in jou en niet in de omstandigheden die dat gevoel oproepen. Ga je gevoel eens onderzoeken in plaats van je er door mee te laten slepen en er uiting aan te geven. Begin eens met “do not react”. Reacties zijn immers automatisch, niet creatief, en dat kun je aan machines overlaten…

(reageren op dit blog mag natuurlijk wel… 🙂